Kupujemy kamerę cyfrową

Idealna cyfrowa kamera video powinna być wygodna w obsłudze, lekka, poręczna, zapewniająca doskonałą jakość obrazu i oczywiście tania. Kupując kamerę musimy zdecydować się w pierwszej kolejności na wybór systemu nagrywania, dopiero później na konkretny model.

Istotnym kryterium rozróżnienia kamer jest nośnik, na jakim rejestrowany jest obraz. Ostatnio wybór zawęził się do 4 podstawowych nośników: kasety miniDV, płyt DVD, dysku twardego i kart pamięci flash.

Kolejny dylemat to rozdzielczość, z jaką kamera nagrywa film. Szczególnie istotną kwestią stało się to obecnie, kiedy na rynek weszły coraz tańsze kamery obsługujące nową technikę HD (ang. High Definition), czyli obraz wysokiej rozdzielczości. Technika HD zdecydowanie góruje nad standardową rozdzielczością obrazu, przewyższając ją bardzo wyraźnie pod względem jakości. Według opinii specjalistów, za kilka – kilkanaście lat technika HD lub jej pochodne wersje wyprze całkowicie techniki oparte na dotychczasowych rozdzielczościach.

Nadal zwykle największym problemem przy wyborze kamery pozostaje kwestia nośnika, na którym kamera zapisuje filmy. Tak więc, zdecydujemy się na tradycyjną kasetę miniDV, płytę DVD albo na dysk twardy.

1. Oferta kamer na kasety miniDV jest coraz węższa, jednak nadal ten właśnie nośnik oferuje najwyższą jakość obrazu. Warto pokreślić, że kamery HD również nagrywają na kasetach miniDV. Filmy zapisane na kasetach miniDV można obejrzeć na ekranie telewizora za pomocą specjalnego kabla wprost z kamery lub poddać obróbce na komputerze, aby później móc obejrzeć gotowy materiał np. na płytach DVD lub CD. W tym celu należy skopiować obraz na dysk twardy komputera wyposażonego w kontroler IEEE 1394 (FireWire) oraz wykorzystać odpowiednie oprogramowanie, które zazwyczaj dostajemy w zestawie (można też użyć wbudowanej w nowsze wersje Windows aplikacji Windows MovieMaker). Ze względu na bardzo wysoką jakość nieskompresowanego obrazu z kaset miniDV, nagrane filmy zajmują na dysku bardzo dużo miejsca (1 godzina materiału DV zajmuje ok. 12 GB). Zaletą kaset miniDV jest ich niewielki koszt (10 – 40 zł za kasetę 60 min). W tym przypadku jedynym ograniczeniem długości nagrania będzie tylko pojemność posiadanych akumulatorów.
   
   
2. Kamery rejestrujące obraz na dysku twardym (HDD) zyskują coraz bardziej na popularności. Podstawową ich zaletą jest duża pojemność, która przekłada się na czas nagrania filmu. Producenci zazwyczaj oferują kilka modeli o różnej pojemności HDD. Od najmniejszych o pojemności 30 GB do większych 100 GB. I tak np. na dyskach 40 GB można zapisać nawet do 50 h nagrań o niskiej jakości lub do 9 h o najwyższej jakości. Do tej pory żadna kamera nie pozwalała na taki komfort. Jest to tym bardziej istotne dla osób podróżujących dużo po świecie i nie mających przy sobie odpowiedniego sprzętu, aby kopiować nagrany materiał. Dyski w kamerach są starannie zabezpieczone. Za ochronę dysku przed utratą danych odpowiadają specjalne czujniki, które wykrywają gwałtowne ruchy i w takich momentach zatrzymują pracę dysku. Z kolei technika buforowania sygnału wideo zapewnia ciągłość zapisu. Zaletą nagrywania na wbudowanych dyskach twardych jest również to, że aby znaleźć odpowiednią scenę, wystarczy kliknąć właściwą ikonę i obejrzeć interesujący fragment, unika się więc przeszukiwania kasety lub płyty. Twoje filmy są bezpieczne, nie nagrasz przez przypadek nowego materiału na zapisany wcześniej, ponieważ kamera zawsze nagrywa na wolnej przestrzeni dysku. Kamera z wbudowaną pamięcią ma też jeszcze jedną bardzo ważną zaletę – możesz przeprowadzać edycję nagranego materiału, wycinać fragmenty, dzielić je już w kamerze, bez konieczności przegrywania materiału do komputera. Jeżeli jednak chcesz przenieść film do komputera, aby na przykład nagrać go na płytę DVD, zrobisz to szybko i bez problemu, wystarczy odpowiedni kabel. Wybierając kamerę zwróć uwagę na pojemność wbudowanej pamięci. Kamera z wbudowaną pamięcią ma również niewielkie wymiary. Wadą jest to, że dysk w końcu się zapełni (zwykle w najmniej odpowiednim momencie) i sami raczej go nie wymienimy.
   
   
3. Kamery rejestrujące na płytach DVD o średnicy 8 cm i pojemności 1,4 GB (60 minut nagrań w trybie long play, 30 minut w trybie standardowym DVD i 20 minut nagrania wysokiej jakości). Charakterystyczną cechą jest łatwość odtwarzania nagrań. Gotowe filmy można oglądać w każdym odtwarzaczu lub rejestratorze DVD czy napędzie DVD komputera. Ułatwieniem jest też proste wyszukiwanie konkretnego ujęcia. Służy do tego automatyczne generowanie indeksu rozdziałów. Za pomocą małych miniaturowych obrazów odnajdujemy szukany fragment filmu i uruchamiamy go. Nie tracimy czasu na przewijanie filmów, tak jak w przypadku kaset. Poza tym kamery DVD umożliwiają łatwe i szybkie powielanie gotowego filmu. Wystarczy skopiować gotowy film na komputer i stworzyć dowolną liczbę kopii na rejestratorze DVD. Olbrzymią zaletą płyt DVD jest ich trwałość. Zwykłe kasety z czasem zużywają się, natomiast eksploatacja płyt nie wpływa ujemnie na jakość nagrań. Wadą tego rozwiązania jest stosunkowo niska pojemność płyt i konieczność ich częstej wymiany w kamerze przy nagrywaniu dłuższych partii materiału. Płyta DVD nie zużywa się podczas odtwarzania. Na płytach wielokrotnego nagrywania możesz nagrywać nawet tysiąc razy bez strat jakości materiału. Gdy posiadasz rejestrator DVD z wbudowanym twardym dyskiem (DVR), bardzo szybko utworzysz kopię nagrań. Na koniec uroczystości możesz rozdać gościom film z nagraniem wydarzeń, w których niedawno uczestniczyli. Materiał z płyty DVD szybko i w łatwy sposób skopiujesz do komputera. Zrobisz to bez konieczności podłączania kamery! Kamery nagrywające na płyty DVD stają się coraz bardziej popularne.
   
   
4. Miniaturowe kamery nagrywające filmy na kartach pamięci, które na razie ustępują mocno pod względem pojemności dyskom twardym. Jednak szacuje się, że w przyszłości kamery na karty pamięci będą zajmowały coraz mocniejszą pozycję na rynku. Obecnie dostępne na rynku karty pamięci osiągają pojemność od 8 do 12 GB, ale przewiduje się, że karty CF mogą osiągać pojemność do 138 GB (uwaga: wiele kamer ma gniazda dla kart pamięci, jednak są to karty przeznaczone jedynie do zapisu zdjęć wykonanych kamerą, a nie do zapisu filmów). Duża zaletą kart pamięci jest to, że są praktycznie niezniszczalne, nie zawierają części ruchomych (z wyjątkiem kart typu CF Microdrive – te są po prostu miniaturowymi dyskami twardymi). Wadą jest to, że koszt 1 GB w kartach pamięci jest obecnie najwyższy. Niewątpliwą zaletą będzie duża miniaturyzacja sprzętu – kamery te zmieszczą się nawet w małej damskiej torebce. Kamery te łączą w sobie zalety kamery cyfrowej i średniej klasy cyfrowego aparatu kompaktowego.

Kolejnym krokiem jest zastanowienie się nad rozdzielczością, czyli jakością obrazu. Im większa rozdzielczość, tym lepiej, szczególnie jeśli chcemy, aby nasza kamera wykonywała zdjęcia, które możemy później wywołać w fotolabie. Obecnie kamery dzielą się na dwa standardy.

• Pierwszy standard to tradycyjne kamery z podstawową rozdzielczością obrazu 720p (1280x720 pikseli).
• Do drugiego standardu należą modele HD  z rozdzielczością 1080i/p (1920x1080 pikseli).

Jeśli zdecydujemy się na pierwszy standard, mamy do wyboru kilka rozdzielczości przetwornika. Przetworniki obrazu CCD o rozdzielczości 800 tys. pikseli pozwalają na uzyskanie wysokiej jakości filmów, lecz zdjęcia nadają się tylko do oglądania na komputerze. Kamery z jednomegapikselową matrycą pozwalają już na niewielkie odbitki, natomiast modele o dwumegapikselowych i trzy- lub pięciomegapikselowych przetwornikach gwarantują bardzo wysoką jakość filmów i zdjęć. Najnowocześniejsze kamery do przetwarzania obrazu używają nie jednego, a trzech przetworników CCD. Oznaczone są symbolem 3 CCD. Jest to zaawansowany system, dzięki któremu odtwarzany obraz będzie miał większy kontrast i lepiej odwzoruje kolory w porównaniu do powszechnie stosowanego CCD. Pozwoli wierniej zarejestrować filmowaną rzeczywistość, niezależnie od rozdzielczości. Takie kamery są obecnie najdroższe.

Oczywiście najlepsze, choć też i najkosztowniejsze rozwiązanie, to kamera nagrywająca w standardzie HD (lub HDV). Jeśli finanse na to pozwalają, polecamy ten wybór, na pewno zaprocentuje to w przyszłości, kiedy odbiorniki telewizyjne oferujące standard HD będą w powszechnym użyciu. W pełni docenimy jakość ich nagrań dopiero posiadając OTV full HD o rozdzielczości 1920x1080. Nie ma jednak też co przesadzać: jeśli nie jest to dla nas aż tak ważne, często lepiej zaoszczędzić pieniądze i wydać je choćby na atrakcyjną wycieczkę, z której przywieziemy wspaniałe filmy.

Tradycyjny standard rozdzielczości, oferowany w dotychczasowych kamerach, to standard DV (480i – tryb 4:3, 640x240 pikseli), czyli tradycyjne kamery na kasety miniDV. Wraz z rozwojem i rozpowszechnianiem się technik wysokich rozdzielczości zaczęły pojawiać się kamery w standardzie HDV 720p (tryb 16:9, 1280x720 pikseli), HDV 480p (tryb 16:9, 860x480 pikseli) oraz HDV 1080i (16:9, 1920x540 pikseli). Symbol „i” oznacza obraz wybierany międzyliniowo. Dlatego w formacie 1080i obraz 1920x1080 pikseli dzieli się na dwa pola, a liczba poziomych linii na pole zredukowana zostaje w rzeczywistości do 540 linii. Natomiast litera „p” to obraz wybierany kolejnoliniowo – lepsza ostrość i jakość obrazu. Czyli, upraszczając, format HDV oferuje wysoką rozdzielczość, jednak przystosowaną do użytku domowego. Jest to format wystarczający, aby użytkować film HD w domowym telewizorze HD.

Obecnie najwyższą jakość gwarantują oczywiście profesjonalne kamery HD (tzw. Full HD), które nagrywają obraz w standardzie 1080p, który ma 1920x1080 pikseli. Inne określenie na ten format to Full High-Definition. W porównaniu z kamerami HDV, kamery HD nagrywają w profesjonalnym formacie zapisu XDCAM HD, DVCPRO HD i HDCAM. Ale wysoka jakość obrazu wymaga zaawansowanego sprzętu do edycji oraz bardzo pojemnych nośników. Z tego względu pojawiły się właśnie kamery HDV, które nagrywają na tradycyjne kasety miniDV i kompresują obraz przez kodowanie MPEG2.

Zoom
Kamery cyfrowe pozwalają na przybliżenia optyczne (zoom optyczny) i cyfrowe (zoom cyfrowy). Filmy lub zdjęcia wykonane na zoomie optycznym gwarantują wysoką jakość obrazu, natomiast zoom cyfrowy to nic innego jak powiększanie pikseli, co wpływa bardzo negatywnie na jakość obrazu. Unikajmy używania zooma cyfrowego. Jeśli filmujemy tylko i wyłącznie z ręki, to maksymalne zbliżenie 10x w zupełności wystarcza. Przy większym bardzo trudno jest utrzymać stabilny kadr (także przy użyciu funkcji stabilizacji obrazu). Wynika z tego, że wybierając długie zoomy np. 15x, 20x lub 30x, musimy zaopatrzyć się również w statyw. Z praktycznego punktu widzenia najlepszym wyborem będzie zoom 10x lub15x.

Dla osób pragnących w znacznym stopniu kontrolować filmowanie, istotna będzie możliwość ręcznego ustawiania parametrów takich jak ostrość, ekspozycja, balans bieli. Warto wtedy zwrócić uwagę na takie możliwości.

Za jakość obrazu odpowiedzialny jest również obiektyw, który powinien mieć odpowiednią jasność. Im mniejsza wartość, tym lepiej. Zazwyczaj obiektywy mają zmienną jasność, czyli wartości jasności są różne dla minimalnej i maksymalnej ogniskowej (zoom). Obiektyw zawsze jest jaśniejszy przy krótkiej ogniskowej (szeroki kąt).

Złącza wyjścia i wejścia

Bardzo często mamy dylemat, czy wybrać kamerę z wejściem (DV, analogowym i S-Video) czy bez. Dylemat jest tym większy, im większa jest cena pomiędzy dwiema kamerami, które tak naprawdę nie różnią się niczym więcej. Każda kamera ma wyjście analogowe, czyli pozwala na oglądanie filmów i zdjęć na ekranie telewizora lub kopiowanie na kasety VHS w magnetowidzie. Prawie wszystkie kamery mają wyjście DV, które służy do przegrywania materiałów np. na komputer. Natomiast złącza wejścia umożliwiają nam przekazywanie danych w drugą stronę, czyli do naszej kamery cyfrowej z innego urządzenia. I tu powstaje pytanie: czy potrzebujemy wejścia DV, analogowego i S-Video? Tak, jeśli chcemy nagrywać filmy np. z komputera na kasetę w kamerze (wejście DV) lub z telewizora i magnetowidu (wejście analogowe i S-Video). Z wejścia DV korzystają często filmowcy, którzy obrabiają filmy w komputerze, aby uzyskać oczekiwany rezultat i potem nagrywają zmontowany film z powrotem na kasetę w kamerze. Jednak zazwyczaj decydujemy się na nagranie obrazu na płytę CD lub DVD. Jeśli do tego nie posiadamy żadnych starych materiałów na analogowych kasetach, które chcielibyśmy zamienić na obraz cyfrowy, zwykle wtedy nie potrzebujemy złącza wejścia w kamerze. Często producenci wprowadzają na rynek kamery w dwóch wariantach – tańszy ma zwykle programowo zablokowaną funkcję wejścia DV. Jeśli nie planujecie od samego początku zaawansowanej edycji filmów za pomocą kamery, to może warto kupić tę tańszą wersję, a w razie potrzeby odblokować programowo te wejścia w niezależnym serwisie.

Kamera wyposażona w złącze USB umożliwi łatwe połączenie jej z każdym urządzeniem cyfrowym. Dzięki temu można wykorzystywać kamerę jako kamerę internetową, można też podłączyć drukarkę i szybko wydrukować zdjęcie zapisane w kamerze. UWAGA! Kablem USB nie da się zgrać filmu z kamery, a jedynie zarejestrowane tam zdjęcia.

Nagrany film w łatwy sposób przeniesiesz do komputera lub rejestratora DVD, by później poddać go edycji. Potrzebne jest do tego odpowiednie oprogramowanie komputerowe, które znajduje się na wyposażeniu większości kamer. Później możesz zapisać film na bardzo trwałych nośnikach, jakimi są płyty DVD i odtwarzać na stacjonarnych odtwarzaczach DVD.

Dodatkową zaletą wybranych kamer jest wejście analogowe. Pozwoli na przegranie starych nagrań analogowych z magnetowidu, czy analogowej kamery na nośnik cyfrowy, aby nadal z nich korzystać.

Kamery cyfrowe mają wiele dodatkowych funkcji, które wpływają na cenę i funkcjonalność sprzętu. Radzimy zwrócić uwagę na kilka z nich.

Podczas nagrywania, na trzymaną w ręku kamerę, przenoszą się drgania wywołane oddechem, ruchem ręki lub ruchem pojazdu. Im lżejsza i mniejsza kamera, tym zjawisko to staje się bardziej widoczne w odtwarzanym filmie, szczególnie przy dużych zbliżeniach obrazu lub słabym oświetleniu. Na uniknięcie efektu poruszenia pozwala stabilizator obrazu. W kamerach spotykamy stabilizatory optyczne i elektroniczne. Najskuteczniejsze są optyczne, jednak występują zazwyczaj w droższych modelach. Przed zakupem warto sprawdzić, jak działa stabilizator w wybranej przez nas kamerze. Najlepiej zrobić to filmując w złych warunkach oświetleniowych. Łatwiej będzie nam wtedy wychwycić nagrane drgania obrazu. Niektóre kamery mają funkcję demo, która pokazuje zalety działania stabilizatora obrazu.

Wybierając kamerę, zwróćmy uwagę na ekran LCD, na którym mamy bezpośredni podgląd filmowanego obrazu. Im jest on większy, tym więcej szczegółów na nim zobaczymy. Obecnie stosowane są wyświetlacze o przekątnej od 2 do 3,5 cala. Pamiętajmy jednak, że duży ekran zużywa więcej energii, co w rezultacie powoduje skrócenie czasu filmowania. Ekran ruchomy umożliwia wygodne filmowanie z różnych pozycji, na przykład znad głowy lub z poziomu podłogi, bez konieczności kładzenia się na niej.

Weźmy pod uwagę zakup kamery, której wyświetlacz ma możliwość dotykowego sterowania. Umożliwi on szybki dostęp do najczęściej używanych funkcji. Wadą tego rozwiązania jest brudzenie się ekranu. Odciski palców na ekranie LCD, zwłaszcza w słoneczne dni, mogą utrudniać podgląd obrazu.

Aby wykorzystać wszystkie funkcje sprzętu, ważna jest jego dobra znajomość. Bardzo ułatwia to menu w języku polskim. Dzięki niemu szybko i bezbłędnie odnajdziemy potrzebne funkcje i ustawienia. Zwróćmy na to pod uwagę, nawet gdy znamy język angielski. Ze względu na użyte techniczne terminy, część wyrażeń może być dla nas niezrozumiała.

Na komfort użytkowania istotnie wpływa czas pracy na dołączonym akumulatorze. Im jest on dłuższy, tym więcej materiału można nagrać bez konieczności robienia przerwy na wymianę akumulatora lub naładowania go. Aktualnie waha się on między 30 a 145 minutami. Jednak nie wszyscy producenci podają takie dane. Każda kamera jest natomiast wyposażona w możliwość kontroli czasu filmowania, jaki pozostał do momentu wyładowania akumulatora. Informacja ta jest wyświetlana na ekranie LCD lub w wizjerze kamery. Dzięki niej w pełni można kontrolować czas nagrania i nie zaskoczy nas nagłe wyłączenie kamery z powodu braku zasilania. Polecane jest dokupienie drugiego akumulatora (obecnie bez specjalnego problemu można kupić o wiele tańsze zamienniki).

Jeśli zależy nam na funkcji robienia zdjęć, to warto zwrócić uwagę na gniazdo kart pamięci. W przypadku kamer bez gniazda, zdjęcia są zapisywane na taśmie, co nie gwarantuje dobrej jakości ani łatwego ściągnięcia ich np. na dysk twardy w komputerze.

Warto zastanowić się także nad wyborem modelu mającego funkcję kamery internetowej. Pozwoli ona na przesyłanie obrazu w czasie rzeczywistym, będziesz mógł widzieć i słyszeć swojego rozmówcę, a on Ciebie.

Kamery mają funkcje poprawiające jakość filmowania, pozwalające ma uzyskanie dobrego nagrania nawet w bardzo niekorzystnych warunkach pogodowych. Funkcja odcięcia szumu wiatru spowoduje, że zarejestrowany dźwięk będzie czysty i wyraźny, bez nieprzyjemnych odgłosów. Dzięki mikrofonowi kierunkowemu nie będzie przeszkodą nagranie dźwięku z dalekiej odległości. Wraz z używaniem funkcji zbliżenia, przybliżysz również rejestrowany dźwięk.

Większość decydujących się na kupno kamery cyfrowej potrzebuje jej do filmowania spotkań rodzinnych, wydarzeń okolicznościowych lub po prostu do zachowania wspomnień w formie obrazów video. Nie potrzeba wtedy kamery z rozdzielczością 2 lub 3 mln pikseli, zooma optycznego dłuższego niż 15x ani złączy wejścia. Wystarczy wtedy prosty model kamery miniDV, DVD lub na dysk twardy.

Akcesoria, które warto mieć

Do każdej kamery dołączone są dodatkowe elementy wyposażenia. Są to najczęściej: zasilacz umożliwiający podłączenie kamery do sieci energetycznej, a także ładowanie akumulatora, akumulator zasilający kamerę, przewód umożliwiający podłączenie kamery do telewizora, pasek, osłona obiektywu, chroniąca od zabrudzeń i uszkodzeń mechanicznych.

Aby wygodnie i w pełni wykorzystywać wszystkie możliwości kamery, będziesz potrzebować dodatkowych akcesoriów. Poniżej zestawienie tych najczęściej używanych, a także powody, dla których powinieneś je kupić.

Nośniki

Warto mieć w zapasie dodatkową kasetę, płytę DVD, MicroDrive lub karty pamięci. Możesz filmować bez obaw, że nośnik zapełni się w nieodpowiednim momencie, np. w połowie wycieczki.

Torby

Ponieważ kamera jest urządzeniem bardzo zaawansowanym elektronicznie, każde uderzenie, zamoczenie, bądź zapylenie może spowodować nieodwracalne uszkodzenia. Z tego powodu warto dokupić torbę, aby ochronić sprzęt i swobodnie go przenosić. Do torby włożysz też dodatkowe akcesoria, które powinieneś zawsze mieć razem z kamerą, np. zapasowe nośniki, ładowarkę, kable.

Dodatkowy akumulator

Dodatkowy akumulator pozwoli Ci filmować bez zbędnych przerw. W sytuacji, gdy jeden akumulator wyczerpie się, szybko włożysz drugi i nie umknie Ci filmowany obraz.

Statywy

Podczas filmowania przyda Ci się statyw. Nawet na nierównym podłożu zapewni on solidne podparcie i wypoziomowanie kamery. Filmowany w ten sposób obraz nie będzie drgał. Jeżeli Twoja kamera ma stabilizator obrazu, będziesz potrzebować statywu przy filmowaniu długich ujęć, np. podczas meczu. Dzięki statywowi nakręcisz film ze swoim udziałem.

Kabel FireWire

Kabel FireWire umożliwi przesyłanie cyfrowego obrazu i dźwięku bez straty jakości do innych urządzeń cyfrowych, np. komputera, rejestratora DVD.

Kabel USB

Kabel USB podobnie jak kabel FireWire pozwoli na przesłanie cyfrowego obrazu i dźwięku bez straty jakości do komputera oraz umożliwi łatwe połączenie kamery z każdym urządzeniem cyfrowym, na przykład z drukarką.

Ściereczki do obiektywów

Czysty obiektyw to podstawa, aby na nagranym materiale nie było widać śladów palców lub smug. Specjalną, przeznaczoną jedynie do tego celu ściereczkę powinieneś mieć zawsze pod ręką. Będziesz nią mógł przetrzeć także ekran LCD w kamerze.