Wybór monitora LCD

Aby dokonać właściwego wyboru monitora LCD konsument musi podjąć szereg decyzji, które pozwolą mu w jasny sposób sprecyzować cechy, jakimi powinien charakteryzować sie poszukiwany przez Niego monitor. 

Poniżej przedstawiamy opis najważniejszych parametrów monitorów LCD.

Typ matrycy

TN+film – najczęściej spotykana matryca, głównie ze względu na niski koszt produkcji. Matryce te charakteryzują się krótkim czasem odpowiedzi, mają jednak stosunkowo niski kontrast i wąski kąt widzenia. Większość matryc TN posiada możliwość odwzorowania jedynie 262 tys. kolorów. Jest to ilość wystarczająca do zastosowań domowych lub biurowych, jednak dla osób zajmujących się grafiką lub składem może być problemem.

MVA/ PVA/WVA – matryce tych typów charakteryzują się podobnymi właściwościami, odwzorowują pełną paletę barw (16 mln), posiadają szeroki kąt widzenia. Mają także zdecydowanie lepszy kontrast. Charakteryzują się jednak dłuższym od matryc TN czasem reakcji.

Czas reakcji matrycy

Czas, mierzony w milisekundach, jaki potrzebny jest pixelowi do zmiany swojego stanu. W zależności od producenta podawany jest czas potrzebny na zapalenie i zgaszenie pixela (sumarycznie lub w układzie sumy czasów zapalenia i zgaszenia, np 16+9) lub też czas GTG (czas przejścia od szarości do szarości).

Wysoki czas reakcji matrycy powoduje powstanie na ekranie efektu smużenia podczas odtwarzania szybko zmieniających się obrazów (np. w grach komputerowych lub filmach).

Wielkość ekranu

Monitory LCD mają stałą rozdzielczość. Oznacza to, że uzyskanie wyższej rozdzielczości nie jest możliwe, a wyświetlenie obrazu o mniejszej rozdzielczości niż nominalna, spowoduje jego przeskalowanie. Jakość tak przeskalowanego obrazu może - w zależności od monitora - znacznie się różnić.

Równie ważne są proporcje obrazu. Standardowo modele posiadają proporcje 4:3, co odpowiada standardowemu obrazowi telewizyjnemu. Jednak coraz więcej paneli posiada obraz panoramiczny (proporcje 16:9), który jest znacznie lepiej przystosowany do wyświetlania filmów.

Kontrast i jasność

Jasność (luminacja) jest podawana w kandelach na metr kwadratowy i określa maksymalną światłość (natężenie światła), jaką emituje ekran wyświetlający czystą biel. Już jasność w granicach 250 cd/m2 jest w pełni wystarczająca. Zwykłe monitory CRT dysponowały jasnością w granicach 80-100 cd/m2. Wyższa jasność jest pożądana przy oglądaniu na monitorze filmów, jednak przy pracy jest męcząca.

Kontrast określa różnicę pomiędzy najciemniejszym a najjaśniejszym punktem na ekranie. Jeśli więc dla monitora wartości te wynoszą odpowiednio 200,4 i 0,4 cd/m2 to kontrast wynosi (200,4 – 0,4)/0,4 = 500:1. Nietrudno zauważyć, że wysoki kontrast można uzyskać albo czyniąc czerń jeszcze czarniejszą, albo biel jeszcze bielszą. Przy czym zwiększanie kontrastu poprzez podnoszenie jasności nie czyni wcale obrazu bardziej wyraźnym, co najwyżej jaśniejszym.

Kontrast dynamiczny – producenci monitorów coraz częściej podają kontrast dynamiczny, który ma bardzo wysokie wartości, jest jednak uzyskiwany programowo. Ponieważ nie zdefiniowano jeszcze standardów, jakimi należy się kierować przy pomiarze tej wielkości, należy traktować ją jedynie w kategoriach "marketingowych".

Typ wyjścia

Obecnie najbardziej rozpowszechnionymi złączami, przez które można podłączyć komputer do monitora są złącza D-SUB i DVI.

Podłączenie monitora do karty za pomocą złącza D-SUB powoduje konieczność podwójnej konwersji obrazu podczas przesyłania go na monitor. Najpierw z postaci cyfrowej jest on konwertowany na analogową, by po przesłaniu do monitora przejść znów konwersję na postać cyfrową.

Obecnie standardem stało się już złącze DVI, które pozwala na przesłanie obrazu w postaci cyfrowej.  

Złącze DVI występuje w 2 odmianach:

DVI-I (Integrated) pozwala na transmisje zarówno sygnału cyfrowego jak i analogowego.

DIV-D (Digital) pozwala na transmisje tylko sygnału cyfrowego.

Kąt widzenia

Monitory LCD posiadają ograniczony kąt widzenia zarówno w pionie, jak i poziomie. Oznacza to, że obraz na monitorze oglądany pod większym kątem niż graniczny, może nie być czytelny.

Piksele

Ekran monitora składa się z wielu małych punktów, zwanych pikselami. Każdy piksel składa się z 3 subpikseli w kolorach czerwonym, niebieskim i zielonym. Czasami zdarza się, że niektóre subpiksele zachowują się niezgodnie ze swoim przeznaczeniem (nie zaświecają się, nie gasną, świecą na inny kolor). Na w pełni sprawnym wyświetlaczu dopuszczalna jest, w zależności od klasy panelu, pewna liczba błędów.

Dokładne zasady tolerancji błędów na panelu opisuje norma ISO 13406-2.

Typy wad:

Typ 1 – piksel całkowicie jasny
Typ 2 – piksel całkowicie ciemny
Typ 3 – subpiksel czerwony, zielony, niebieski lub całkowicie ciemny.

Dodatkowo norma wprowadza zasady tolerancji błędu na obszarze 5 pixeli na 5 pixeli (zwanym klastrem).

Cechy dodatkowe

Coraz częściej o wyborze monitora decyduje nie tylko jakość obrazu, (która w wielu modelach jest już wystarczająca) ale także jego cechy dodatkowe.

Są to np. głośniki, dodatkowe porty USB, możliwość obrócenia ekranu o 90 stopni, wbudowany tuner TV.

Jak wybrać monitor

Najważniejszym kryterium wyboru jest oczywiście przeznaczenie monitora. Poniżej przedstawiamy parametry, na które należy zwrócić uwagę podczas wyboru monitora do różnych zastosowań.

Praca biurowa

• nie jest wymagany krótki czas reakcji
• nie jest wymagany duży kontrast
• nie jest wymagany duży kąt widzenia (chyba że będziemy prezentować coś na ekranie klientowi)
• długi czas gwarancji

Grafika

• zaawansowana regulacja kontrastu i jasności
• wierne odwzorowanie kolorów
• możliwość obracania panelu o 90 stopni
• długi okres gwarancji

Gry i oglądanie filmów

• krótki czas reakcji
• duża jasność i kontrast
• dodatkowe wyjścia na słuchawki, mikrofon, porty USB
• długi okres gwarancji

Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest zapoznanie się z jakością obrazu wyświetlanego przez monitor bezpośrednio w sklepie. Wartości podawane przez producentów mogą dać pogląd na możliwości poszczególnych modeli, należy jednak pamiętać, że procedury pomiaru wartości pewnych parametrów różnią się w zależności od producentów. Bardzo ważną sprawą jest sposób, w jaki producent traktuje uszkodzone pixele (lub subpixele) i związana z tym gwarancja.