Zakresy radiodyfuzji

Zakresy częstotliwości przeznaczone dla radiodyfuzji naziemnej

Wprowadzenie

Podziałów (a poprawnie - przeznaczeń) częstotliwości pomiędzy różne służby radiokomunikacyjne dokonuje się na Światowych Konferencjach Radiokomunikacyjnych (WRC) Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU) i zapisuje się je w Regulaminie Radiokomunikacyjnym (RR) w art. 5 w Tabeli Przeznaczeń Częstotliwości. Przeznaczenia częstotliwości w każdym z trzech Regionów,, na jakie podzielona jest kula ziemska są jednakowe.

Na podstawie Tabeli z RR opracowywane są tabele niższego rzędu – regionalne i krajowe. W Europie obowiązuje tzw. Europejska Tabela Wspólnych Przeznaczeń (ang. European Common Allocation – ECA), a w Polsce Krajowa Tabela Przeznaczeń Częstotliwości (KTPCz) aktualizowana co dwa lata i publikowana w Dzienniku Ustaw.

Region 1 obejmuje całą Europę i Afrykę oraz cały obszar byłego ZSRR, Bliski Wschód.

Region 2 obejmuje obszar obu Ameryk.

Region 3 obejmuje resztę, czyli środkową i południową Azję oraz Australię i Oceanię.

Ponadto dla potrzeb planistycznych został wydzielony w Regionie 1 tzw. Europejski Obszar Radiodyfuzyjny (ang. European Broadcasting Area - EBA).

Europejski Obszar Radiodyfuzyjny obejmuje północną część Regionu 1 ograniczoną od południa równoleżnikiem 30ºN (Sahara), a od wschodu południkiem 40ºE wraz z terytorium Turcji, Syrii, Jordanii i Iraku.

Służba radiokomunikacyjna (ang. Radiocommunication service) – nadawanie, przesyłanie lub odbiór fal radiowych dla wypełnienia zadań określonych dla danej służby w międzynarodowych przepisach radiokomunikacyjnych.

Jedną z ważniejszych służb radiokomunikacyjnych jest radiodyfuzja, czyli bezprzewodowa emisja programów radiofonicznych i telewizyjnych.

Radiodyfuzja (ang. Broadcasting)

Pełna definicja ITU-R:

Rozpowszechnianie bezprzewodowe (radiokomunikacyjne) (naziemne i satelitarne) przeznaczone zasadniczo do dostarczania szerokiej publiczności sygnałów wizyjnych, fonicznych, usług multimedialnych i przesyłania danych.

Do dostarczania informacji do ogólnie dostępnych odbiorników powszechnego użytku w radiodyfuzji wykorzystuje się system „punkt – wszędzie”. W przypadku, gdy wymagany jest kanał zwrotny (np. do kontroli dostępu, usług interaktywnych, itd.) w radiodyfuzji wykorzystuje zwykle niesymetryczną infrastrukturę dystrybucji, która pozwala dostarczać informację z wielką przepustowością do użytkowników, z łączem zwrotnym o małej przepustowości do dostawcy usługi.

Radiodyfuzja jako służba radiokomunikacyjna różni się od innych usług telekomunikacyjnych tym, że jest jednokierunkowa (tylko emisja), a odbiorca może pozostawać anonimowy w obszarze zasięgu stacji nadawczej.

Cechy radiodyfuzji:

• Transmisja jednokierunkowa:
• bez potwierdzenia,
• bez możliwości powtórnego przesłania błędnie odebranej informacji.
• Anonimowość odbiorcy:
• brak systemowych możliwości sprawdzenia, kto czego słucha lub co ogląda, nawet w systemach z dostępem warunkowym,
• zabezpieczenie przed identyfikacją pozostanie także w radiodyfuzji interaktywnej.

Radiofonia analogowa naziemna

Ze względu na propagacyjne właściwości fal radiowych pasma częstotliwości dzieli się na leżące poniżej 30 MHz, gdzie stosuje się modulację AM, i leżące powyżej 30 MHz, gdzie stosuje się inne rodzaje modulacji np. FM.

Dla radiofonii poniżej 30 MHz przeznaczone są następujące pasma częstotliwości:

• pasmo fal długich (ang. Low Frequency Band – LF; Long-waves – LW) – od 148,5 do 283,5 kHz podzielone na kanały o szerokości 9 kHz. Tylko w Regionie 1.
• pasmo fal średnich (ang. Medium Frequency Band – MF; Medium-waves – MW) – od 526,5 do 1 606,5 kHz podzielone na kanały o szerokości 9 kHz w Regionie 1 i 3 oraz od 525 do 1 705 kHz podzielone na kanały o szerokości 10 kHz w Regionie 2.
• pasmo fal krótkich (ang. High Frequency Band – HF; Short-waves – SW) – kilkanaście podpasm identyfikowanych długością fali (m.in. 120 m, 90 m, 75 m, 49 m, 41 m, 31 m, 25 m, 19 m, 16 m, 13 m, 11 m) w zakresie częstotliwości pomiędzy 2,3 a 26,1 MHz podzielonych na kanały o szerokości 10 kHz. Art. 5 RR szczegółowo określa możliwości wykorzystywania poszczególnych podpasm w każdym z trzech Regionów.

Dla radiofonii powyżej 30 MHz przeznaczone są następujące częstotliwości:

• pasmo II VHF (ang. Very High Frequency - Frequency Modulation – VHF FM) – od 87,5 do 108,0 MHz podzielonych na kanały o szerokości ok. 300 kHz w rastrze 100 kHz. W Polsce określane jako UKF FM.

Radiofonia cyfrowa naziemna

Dla radiofonii cyfrowej poniżej 30 MHz przewiduje się system DRM w tych samych pasmach co analogowa AM, natomiast powyżej 30 MHz przewiduje się w paśmie BIII (174-230 MHz) system T-DAB wspólnie z telewizją oraz T-DAB i S-DAB w paśmie L (1452-1492 MHz). W górnej części pasma L dopuszcza się również stosowanie systemu WorldSpace.

Telewizja naziemna

Dla telewizji naziemnej analogowej przeznaczone są następujące pasma częstotliwości:

• pasmo I VHF – od 47 do 68 MHz podzielone na 3 kanały po 7 MHz (tylko na zachodzie Europy),
• pasmo III VHF – od 174 do 230 MHz podzielone na 8 kanałów o szerokości 7 MHz (zach. Europa) lub 7 kanałów po 8 MHz (Europa Śr.-Wsch.),
• pasmo IV i V UHF – od 470 do 862 MHz podzielone na 49 kanałów po 8 MHz w całej Europie.

Telewizja cyfrowa naziemna będzie wprowadzana w systemie DVB-T tylko w pasmach III, IV i V.

Zobacz wszystkie odtwarzacze audio w Infotece